Academische wereld als drijvende kracht achter autonome systemen

Op 2 april 2025 vindt in Drachten het eerste Nationale Autonome Systemen Congres plaats. Naast tracks gericht op industrie en maatschappij is er een speciale Science Track waar onderzoekers laten zien hoe de academische wereld innovatie in autonome systemen kan stimuleren, vooral in samenwerking met de industrie. Paris Avgeriou, hoogleraar Software Engineering aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), is verantwoordelijk voor deze track. “Wetenschappelijk onderzoek is onmisbaar om de ontwikkeling van autonome systemen te bevorderen. We moeten niet alleen nieuwe technologieën bouwen, maar ook begrijpen hoe ze werken en hoe ze verantwoord kunnen worden toegepast,” zegt hij.

Een sterke samenwerking tussen wetenschap en industrie

Avgeriou is ook wetenschappelijk directeur van het Engineering Doctorate Program on Autonomous Systems, een nieuw initiatief aan de RUG dat sterk samenwerkt met industriële partners. “Dit programma is uniek omdat het zowel academische als zakelijke doelen dient. Bedrijven komen met concrete technische uitdagingen en wij leveren de wetenschappelijke achtergrond om ze op te pakken,” legt hij uit. Er lopen momenteel acht van dergelijke projecten, met toepassingen in onder andere slimme productieomgevingen, autonome voertuigen en medische technologie. “Onze projecten combineren robotica, kunstmatige intelligentie, mechanische en softwaretechniek om bedrijven te helpen innoveren.”

Volgens Avgeriou is de samenwerking tussen wetenschap en industrie van vitaal belang voor Noord-Nederland. “Veel bedrijven in deze regio worstelen met het vinden van bekwame engineers. Door sterke banden met de universiteit aan te gaan, ontwikkelen ze niet alleen innovatieve technologieën, maar trekken ze ook talent aan en behouden ze dit in de regio.” Dit helpt de zogenaamde 'brain drain' tegen te gaan, waarbij hoogopgeleide specialisten naar andere delen van Nederland of naar het buitenland vertrekken.

Autonome systemen als Europees speerpunt

De RUG speelt in samenwerking met de industrie in het Noorden niet alleen nationaal, maar ook op Europees niveau een belangrijke rol in de ontwikkeling van autonome systemen. “De EU heeft Noord-Nederland uitgeroepen tot European Digital Innovation Hub op het gebied van autonome systemen. Dat geeft ons een unieke positie,” benadrukt Avgeriou. Dit label biedt extra mogelijkheden om internationale samenwerkingen aan te gaan en Nederland te positioneren als toonaangevend land op dit gebied. “Er is geen vergelijkbaar initiatief op nationaal niveau, dus dit congres is ook een kans om onze expertise te laten zien.”

Paris Avgeriou, RUG

Wetenschap, industrie en ethiek: een geïntegreerde aanpak

Het congres laat wetenschap, industrie en maatschappij samenkomen. “Een van de sterke punten van het programma is dat het niet alleen wetenschappelijke of zakelijke inzichten behandelt, maar ook links legt naar ethische en juridische kwesties,” aldus Avgeriou. Deelnemers kunnen vrij bewegen tussen de drie sporen: wetenschap, industrie en maatschappij. “We willen kruisbestuiving aanmoedigen. Een wetenschapper moet begrijpen wat bedrijven nodig hebben, en bedrijven moeten zowel de technische haalbaarheid als de ethische implicaties van hun technologieën inzien.”

Een voorbeeld is de ontwikkeling van slimme medische apparaten. “Een van de partners in het Engineering Doctorate ontwikkelt medische apparaten met geavanceerde sensoren. Deze technologieën verlichten de werkdruk in de gezondheidszorg, maar roepen ook vragen op over privacy en betrouwbaarheid. Daarom moeten we zowel naar de technische kant kijken als naar de ethische en juridische implicaties.”

Wat maakt het congres tot een succes?

Voor Avgeriou is het congres geslaagd als er concrete samenwerkingen ontstaan tussen de verschillende partijen. “We willen dat bedrijven en onderzoekers elkaar vinden en samen nieuwe projecten kunnen starten. Autonome systemen zijn complex en vereisen een multidisciplinaire aanpak. Het zou geweldig zijn als bedrijven na het congres zeggen: We zien de expertise van onderzoekers, dus laten we onze krachten bundelen met de academische wereld.”

Hij hoopt ook dat het congres bijdraagt aan een bredere erkenning van Noord-Nederland als innovatiehub. “We hebben hier enorme expertise en de ambitie om autonoom onderzoek en technologie naar het hoogste niveau te brengen. Dit congres is een uitgelezen kans om dat aan de rest van Nederland en Europa te laten zien.”

Meer informatie over het congres en registratie vind je hier