Schoof: ‘Afnemend aantal startups is zorgwekkend’

Een sterke afname van het aantal nieuwe startups dat in Nederland €100.000 of meer ophaalde in 2024, vindt minister-president Dick Schoof “het schokkendste” nieuws uit het rapport van Techleap over de staat van Nederlandse tech ecosysteem. “We kunnen niet voorop blijven lopen als dat niet verandert. Het is essentieel dat we vol inzetten op sleuteltechnologieën. We moeten er alles aan doen om Nederland bij de top te houden.” Dat liet hij weten op het jaarlijkse The State of Dutch Tech-event in Den Haag.

Daar sluit Bob Rietveld, hoofd data van Techleap, zich bij aan. “Het verhaal van het Nederlandse tech ecosysteem gaat dit jaar over twee uitdagingen. Allereerst: het aantal nieuwe startups is enorm opgedroogd. In 2024 werden er 35% minder startup die minimaal €100.000 ophaalden opgericht dan in 2023. Dit betekent een verzwakking van ons ecosysteem. Als we het aantal un3icorns willen verdubbelen, moet het aantal startups verdubbelen.”

Buitenlandse investeerders nemen NL startups over

Het tweede verhaal gaat over de investeringen. Die bedroegen afgelopen jaar €3,1 miljard. Als we kijken naar hoe die taart verdeeld is, vallen er twee dingen op. Eén: het aantal startups dat in early-stage investeringen ophaalt, daalde met 23%. Twee: 15% van de het totale aantal investeringen werd opgehaald door binnenlandse investeerders. In 2023 was dat nog 61%. Rietveld: “Dat betekent dat het overgrote meerendeel van veelbelovende Nederlandse startups wordt gefinancierd door buitenlandse investeerders.”

Rigide regelgeving, een inflexibele arbeidsmarkt en een tekort aan goed opgeleid technisch talent belemmeren de groei van startups. Nederland kent een van de strengste regelgevingen in Europa voor aandelenopties voor werknemers, waardoor startups minder aantrekkelijk zijn voor talent. Dit vormt een obstakel voor snelgroeiende technologiebedrijven, die sterk afhankelijk zijn van het aantrekken van talent.

Positiever verhaal voor deeptech

Een positiever verhaal heeft Rietveld voor de deeptech-bedrijven. Zij weten relatief gezien vaker op te schalen (35%) - drie jaar geleden bedroeg dat percentage nog 15%. “Dat is het resultaat van een gecoördineerde inspanning van het ecosysteem. Als we allemaal op een lijn zitten, boeken we resultaat.”

Techleaps vaste gezicht Constantijn van Oranje modereert een panel over het versterken van kritieke technologieën. “In Nederland zijn we goed in kwantum. Maar wat is er nodig om ons te kunnen meten met bedrijven als Oracle en Google? In Frankrijk haalde kwantumstartup Alice & Bob onlangs nog €100 miljoen op. Waarom lukt dat Nederlandse bedrijven nog niet?”

Minister van Economische Zaken, Dirk Beljaarts: “Nederland, maar ook Europa, moet een tandje bijzetten. We lopen nu achter, terwijl we alles in huis hebben wat we nodig hebben om een leidende positie in te nemen. De Nederlandse overheid moet het ecosysteem dat al is opgebouwd verder versterken. Het is cruciaal om de ambitie van techleiders die in Nederland investeren te ondersteunen en ervoor te zorgen dat zij hier blijven. Ondernemers spelen een essentiële rol in de samenleving, en hun bijdrage moet worden gewaardeerd en gefaciliteerd.”

Frankrijk heeft, zo stelt de Franse minister AI en Digitale Technologie Clara Chappaz - aanwezig in de vorm van een hologram - een duidelijke keuze gemaakt. Het land heeft kwantumtechnologie als een van de strategische sectoren geselecteerd en zet vol in op publiek-private samenwerkingen. Met een nationale strategie en een investering van €1,8 miljard versnelt Frankrijk de ontwikkeling van deze sector.

€200 miljard voor Europa in AI

Dat geldt in het geval van Frankrijk ook voor AI. Al zijn er in Nederland relatief veel AI-bedrijven (911) ten opzichte van Frankrijk (1293) en Zwitserland (391), qua investeringen blijft Nederland steken op €34 miljoen, ver achter Frankrijk (€80 miljoen) en Zwitserland (€60 miljoen).

Afgelopen dagen vond in Parijs de wereldwijde AI Summit plaats, waar zowel Chappaz als Beljaarts aanwezig waren. EU kondigde er aan €200 miljard te investeren in kunstmatige intelligentie. Chappaz benadrukt dat ze in Europa de afgelopen maanden een gebrek aan optimisme zag. “”Het cruciaal is om vast te houden aan een positieve mindset. We moeten blijven doorzetten en voorkomen dat we in de valkuil terechtkomen waarin we geloven dat iets niet mogelijk is. Want dat is het wel.”

Nederland naar 13e plaats van beste startupecosystemen wereldwijd

Startup Genome lanceert startuponderzoek en jaarlijkse ranking van best presterende ecosystemen wereldwijd.

Lees meer