Logo

Onderzoek: stekkervliegtuig duurzamer dan trein

Niet de trein, maar elektrisch vliegen is in Europa misschien wel de toekomst, volgens nieuw onderzoek.

Published on February 17, 2025

Elysian

© Elysian

Onze DATA+ expert Elcke Vels duikt in AI, cyber security en innovatie. In haar ‘What if…’ column verkent ze gedurfde scenario’s buiten de status quo.

Wie denkt dat de trein hét schone vervoersmiddel is in toekomstig Europa, heeft het mis. Uit nieuw onderzoek blijkt dat we beter in elektrisch vliegen kunnen investeren dan in nieuwe spoorprojecten voor de middellange afstanden tot 1000km. “De hogesnelheidstrein heeft geen toekomst, dat weet ik inmiddels zeker”, zegt Carlo van de Weijer, TU/e-expert op het gebied van mobiliteit. 

Het onderzoek werd uitgevoerd door CE Delft in opdracht van Elysian Aircraft. Er werd specifiek gekeken naar de E9X van Elysian, een baanbrekend elektrisch vliegtuig dat in 2033 wordt verwacht. Het stekkervliegtuig biedt een oplossing voor vluchten tot 1000km. Het stoot tot 70% minder uit dan vliegtuigen op concurrerende brandstoftypen zoals waterstof en duurzame luchtvaartbrandstof (SAF). SAF is weliswaar technisch eenvoudig te implementeren, maar is momenteel 2 tot 9 keer duurder dan fossiele kerosine. Waterstofvliegtuigen worden gezien als schone optie, maar kampen met uitdagingen in schaalbaarheid en opslag.

Weg met de hogesnelheidstrein?

Met de voorspelde stroommix van 2035 is elektrisch vliegen al twee keer zo duurzaam als het rijden in een elektrische auto. En vergeleken met de trein: de studie toont aan dat elektrische vliegtuigen zoals de E9X financieel en ecologisch zelfs voordeliger kunnen zijn dan het aanleggen van nieuwe spoorlijnen.

Electric flying

Credits: CE Delft, from report Climate Change Impact Analysis of Electric Aviation

Van de Weijer ziet in de hogesnelheidstrein dan ook maar weinig toekomst. “De enorme kosten voor spoorlijnen zijn het simpelweg niet waard. En dan hebben we het nog niet gehad over de enorme schade die een trein aanricht aan de omgeving, vooral tijdens de aanleg, maar ook tijdens de levensduur. Denk aan herrie, fijnstof en vooral de enorme subsidie die nodig is om treinreizen betaalbaar te houden.”

Een geheel nieuw systeem voor mobiliteit in Europa

Elektrificatie in de luchtvaart kan weleens leiden tot een geheel nieuw systeem voor mobiliteit op de korte en middellange afstand in Europa, voorspelt de expert. De stroom in Europa wordt immers steeds groener, en elektrische vliegtuigen kunnen steeds verder vliegen.

Hoe zou zo'n systeem eruit kunnen zien? Stel je voor: een vliegtuig voor vijf, tien of twintig personen, met één piloot aan boord, zo beschrijft Van de Weijer. Deze vliegtuigen zouden gebruik kunnen maken van kleinere regionale luchthavens. Nederland telt er ongeveer twintig, en in Europa zijn er meer dan drieduizend. Met minimale extra investering zou je al deze punten in Europa rechtstreeks met elkaar kunnen verbinden.

Het klinkt zo gek nog niet: zakelijk reizen naar landen in heel Europa vanaf vliegveld Teuge. Of een vliegtuig pakken vanaf vliegveld Breda om op skivakantie te gaan. Het duurt nog een aantal jaren voordat we zover zijn en sommige technieken voor stekkervliegtuigen moeten zich nog in de praktijk bewijzen, stelt Van de Weijer. “Maar je moet wel heel zeker weten dat elektrisch vliegen níét gaat lukken om nu nog te investeren in enige andere vorm van middellangeafstandsvervoer.”

Vliegen binnen Nederland

De bevindingen in het onderzoek worden extra onderstreept door de recente bezuinigingen die het kabinet van plan is door te voeren op het openbaar vervoer. De 335 miljoen euro die men wil besparen, blijkt nadelig voor zowel de bereikbaarheid van Nederland als de betaalbaarheid van mobiliteit. Negen openbaarvervoerbedrijven sloegen al alarm.

Nederland start steeds vaker projecten rondom elektrisch vliegen binnen de landsgrenzen, als alternatief voor andere vervoersvormen zoals de trein. Ook richt het bedrijfsleven zich meer en meer op vliegen binnen Nederland. NRG2Fly bijvoorbeeld wil oplaadmogelijkheden bieden op luchthavens in het hele land.

HWJ_1289-scaled-1.jpg

Eerste vlucht met elektrisch vliegtuig op grote schaal

Vorige week maakte een schaalversie van een groot passagiersvliegtuig met gedistribueerde elektrische aandrijving zijn eerste vlucht.